- Bosh sahifa
- Maslahatchi minbari
- ISTEʼMOLCHILARGA REKLAMA VA ISHLAB CHIQARUVCHI HAQIDAGI MAʼLUMOTLAR DAVLAT TILIDA TAQDIM ETILADI
ISTEʼMOLCHILARGA REKLAMA VA ISHLAB CHIQARUVCHI HAQIDAGI MAʼLUMOTLAR DAVLAT TILIDA TAQDIM ETILADI
Endilikda reklamani
dastlab davlat tilida berish qat'iy belgilanyapti va reklama beruvchining
ixtiyoriga ko'ra, boshqa tillarda ham aynan qaytarilishi mumkin.
Mamlakatimiz
taraqqiyotining yangi davrida davlat tilini rivojlantirish maqsadida bir qancha
farmonlar va qarorlar qabul qilindi. Shu bilan birga, amaldagi qonun hujjatlari
Davlat tili haqidagi Oʻzbekiston Respublikasi qonuniga muvofiqlashtirilmoqda.
Monopoliyaga
qarshi kurashish qoʻmitasi huzuridagi Isteʼmolchilar huquqlarini himoya qilish
agentligi tomonidan 2021-yilda “Isteʼmolchilarning huquqlarini himoya qilish
toʻgʻrisida”gi Oʻzbekiston Respublikasi Qonuniga qoʻshimcha va oʻzgartishlar
kiritish haqida” hamda “Reklama toʻgʻrisida”gi qonun loyihalari ishlab
chiqildi.
2022-yil
18-yanvar kuni qabul qilingan “Isteʼmolchilarning huquqlarini himoya qilishtoʻgʻrisida”gi Oʻzbekiston Respublikasi Qonuniga qoʻshimcha va oʻzgartishlarkiritish haqida” Oʻzbekiston Respublikasining OʻRQ-746-sonli Qonuni 5-moddasi
quyidagi mazmundagi 5-qism bilan toʻldirildi:
ishlab
chiqaruvchi (ijrochi, sotuvchi) haqidagi, savdo va xizmat koʻrsatish qoidalari
toʻgʻrisidagi maʼlumot isteʼmolchiga DAVLAT TILIDA taqdim etiladi.
17-mart kuni Oliy Majlis Senatining 24 yalpi majlisida “Reklama toʻgʻrisida”gi Oʻzbekiston Respublikasi Qonunining yangi tahrirdagi loyihasi maʼqullandi. Qonun loyihasi 7 ta bob va 53 ta moddadan iborat. “Reklama toʻgʻrisida”gi qonunning yangi tahrirdagi loyihasida ham bir qator yangiliklar nazarda tutilgan. Ayniqsa, ushbu qonun loyihasida REKLAMA TILIga alohida eʼtibor qaratilgan.
Yaʼni
shu paytga qadar amaldagi qonunimizda reklama tiliga boʻlgan talab mavjud
emasdi. Amaldagi qonunning 5-moddasiga muvofiq, reklama uni beruvchining
xohishiga koʻra, istalgan tilda berilishi mumkin edi. Ammo bu “Davlat tili
haqida”gi qonunning 20-moddasiga muvofiqlashtirilmaganligi sababli koʻplab
muammolar va reklama beruvchilarning eʼtirozlariga sabab boʻlib kelayotgan edi.
Endilikda reklamani dastlab davlat tilida berish qatʼiy belgilanyapti va reklama beruvchining ixtiyoriga koʻra, boshqa tillarda ham aynan qaytarilishi mumkin. Reklama mazmunining tarjimasi uning davlat tilidagi asosiy maʼnosini buzmasligi, shuningdek, tashqi reklama orqali joylashtiriladigan reklamaning boshqa tillardagi tarjimasi matni davlat tilida berilgan matnining pastki qismida gorizontal holatda joylashtirilishi va umumiy reklama maydonining 40 foizidan oshmasligi koʻzda tutilgan.
Qonun
loyihasida tele va radiokanallarda tarqatiladigan reklamalar, bosma nashrlarda
va Internet jahon axborot tarmogʻida joylashtiriladigan reklamalarning boshqa
tillardagi tarjimasi belgilangan meʼyorlar asosida tartibga keltirilishi koʻzda
tutilmoqda.
Shuningdek, qonunning yangi tahrirdagi loyihasida nafaqat til masalasi, balki maʼnaviyatimizga oid normalar ham oʻz aksini topmoqda. Yaʼni, qonunchilik va huquqni qoʻllash amaliyoti hamda xorijiy tajribadan kelib chiqqan holda reklamaga qoʻyilgan talablar kuchaytirilmoqda. Qonun loyihasida voyaga yetmaganlarni reklamaning salbiy taʼsiridan himoya qilishga qaratilgan normalar ham mavjud.
Xususan,
-
maktab darsliklari va daftarlarida reklama joylashtirish,
-
reklamada narxlarni xorijiy valyutada koʻrsatish,
- axloq
va maʼnaviyatning umum eʼtirof etilgan normalariga zid keluvchi shakl, ibora va
obrazlaridan foydalanish,
-
axborot mahsulotining yoshga oid tasnifini koʻrsatmasdan reklama qilish
taqiqlanmoqda.
Qodirova Goʻzal Toshkenboyevna,
Oʻzbekiston
Respublikasi
Monopoliyaga
qarshi kurashish qoʻmitasi
raisining
maslahatchisi