- Bosh sahifa
- Maslahatchi minbari
- O‘zlikni tanitguvchi maʼnaviyat bulog‘i
O‘zlikni tanitguvchi maʼnaviyat bulog‘i
Til – hayotning boshlanishi.
Inson o‘z ona tili yordamida yangi tushunchalar va munosabatlarni anglay
boshlaydi. Ona tili bizga ona suti bilan singdiriladi.
Prezidentimiz Shavkat Mirziyeyov o‘zbek tilini asrash va qadrlash borasida
bunday degan edi: “Ona tilimiz — milliy maʼnaviyatimizning
bitmas-tuganmas bulog‘idir. Shunday ekan, unga munosib hurmat va ehtirom
ko‘rsatish barchamizning nafaqat vazifamiz, balki muqaddas insoniy
burchimizdir”. Darhaqiqat, ushbu maʼnaviyat bulog‘idan bahramand bo‘lganimiz
sayin ajdodlarimiz qoldirgan maʼnaviy meros qanchalar bebaho ekanini yanada
chuqurroq anglaymiz.
Yuksak taraqqiy etgan davlatlar darajasiga erishish va raqobatdosh bo‘lish
uchun O‘zbekiston fuqarolari xalqaro tillarni bilishlari muhim, albatta. Chunki biz global rivojlanish
tendensiyalaridan orqada qola olmaymiz. Lekin unutmaslik kerakki, o‘zbek tili
dunyodagi barcha rasmiy tillar qatori suveren til maqomini olgan ekan, har bir
O‘zbekiston fuqarosi davlat tilini bilishi shart.
Shu sababli bu ulkan hodisaning tub
mohiyatini kelajak avlod ongiga singdirish, ona tiliga bo‘lgan muhabbat va
sadoqatini yanada mustahkamlash borasida olib borilayotgan ishlar ko‘lami yil
sayin kengayib bormoqda. Binobarin, o‘zini o‘zbek millatining farzandiman, deb
bilgan har bir shaxs ona tilimizga eʼtiborli bo‘lishi, uning sofligini
asrab-avaylashni muqaddas burchi deb bilishi shart.
So‘nggi yillarida tilimiz
taraqqiyotining muhim o‘zgarishlarga boy bosqichi boshlandi, deb bemalol
aytishimiz mumkin. O‘zbek tilining xalqaro miqyosda obro‘yi oshib, faol muloqot
vositasiga aylanib bormoqda. Turli darajadagi rasmiy uchrashuv va muzokaralarda
tilimiz keng qo‘llanayotgani, xorijdagi qator taʼlim dargohlarida, ilmiy
muassasalarda o‘zbek tili markazlari tashkil etilib, ularda ona tilimizni
o‘rganishga qiziquvchilar soni ko‘payib borayotgani buning yaqqol dalilidir.
Vazirlar Mahkamasining Davlat tilini
rivojlantirish departamenti tashabbusi bilan 5 jildli “O‘zbek tilining izohli
lug‘ati” hamda “Davlat tilida ish yuritish” kitoblarining chop etilishi ham
alohida tahsinga sazovor. Ushbu kitoblarda tashkilot va muassasalarning ish
yuritish faoliyatida eng ko‘p qo‘llanadigan hujjatlar, ularni tuzish
tartib-qoidalari urg‘u berilgan, mazkur hujjatlar tegishli namunalar bilan
ko‘rsatilgan, shuningdek, ish yuritishga oid lug‘atlar kiritilgan. Izohli
lug‘at va qo‘llanma, birinchi navbatda, tashkilotlar rahbarlari va xodimlariga,
boshqaruv faoliyatida bevosita hujjat ustida ishlovchilar, kotib-referentlar,
kadrlar xizmati xodimlariga mo‘ljallangan, shuningdek, undan hisobchilar,
adliya maslahatchilari, auditor, menejerlar ham foydalanishlari mumkin.
Bandlik va mehnat munosabatlari
vazirligi tizimida ham tilimiz nufuzini yuksaltirishga qaratilgan keng ko‘lamli
ishlar bajarilmoqda. Tizimda hujjat almashinuv
ishlari to‘liq davlat tilida olib borilmoqda. Vazirlikka qarashli barcha
hududiy bosh boshqarmalar va tasarrufiy tashkilotlarning peshlavhalari,
binolarning ichki va tashqi yozuvlari to‘liq lotin alifbosida bo‘lishi,
ijtimoiy tarmoqlardagi barcha sahifalar, internet saytlarida ham davlat
tilidagi qonun hujjatlariga amal qilinishi taʼminlanmoqda.
Vazirlik va uning quyi tizimlaridagi xodimlari keyingi yillarda davlat tili
bilan bog‘liq chiqarilgan muhim siyosiy hujjatlar bilan tanishtirilib
borilmoqda.
O‘zbekiston Prezidentining
2020-yil 20-oktabrdagi “Mamlakatimizda o‘zbek tilini yanada rivojlantirish va
til siyosatini takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi farmoni til
siyosati borasida 2030-yilgacha amalga oshiriladigan faoliyatimiz
strategiyasini belgilab berdi.
Mazkur farmonga asosan,
2020-2030-yillarda o‘zbek tilini rivojlantirish va til siyosatini
takomillashtirish konsepsiyasini 2020-2022-yillarda amalga oshirish dasturi
ijrosi yuzasidan rahbar kadrlarning davlat tilida rasmiy ish yurita olish
darajasini aniqlash mexanizimini ishlab chiqish hamda masʼul lavozimlarga
tayinlanadigan shaxslar uchun davlat tilini bilish bo‘yicha daraja
sertifikatlarini joriy etish yuzasidan vazirlik ham o‘z takliflarini bildirdi.
Vazirlik tizimida davlat tili
targ‘ibotiga qaratilgan maʼnaviy-maʼrifiy tadbirlar o‘tkazilmoqda. Soha
xodimlarining davlat tilida ish yuritish malakasini muntazam oshirib borish
maqsadida Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti
huzurida tashkil etilgan Davlat tilida ish yuritish asoslarini o‘qitish va
malaka oshirish markazi bilan ikki tomonlama hamkorlik shartnomalari imzolanib,
zaruriy chora-tadbirlar belgilandi.
Shunga ko‘ra, vazirlikning uch
nafar maslahatchisi, boshqarma boshliqlari, bo‘lim boshliqlari davlat tilida
ish yuritish bo‘yicha malakalarini oshirdilar. Bu ishlar quyi tizimlarni ham
qamrab olishi belgilangan.
Vazirlikda davlat tilida ish
yuritish va o‘zbek tilini yanada rivojlantirish borasidagi ishlarda, ilmiy
tadqiqotlarda va tashkiliy vazifalarni bajarishda yuqori ko‘rsatkichga erishgan
rahbar va xodimlarni moddiy va maʼnaviy rag‘batlantirib borish yo‘lga qo‘yildi.
Bu esa xodimlarni o‘z ustida ishlashga, izlanishga, ona tilimizga bo‘lgan
hurmat va eʼtiborini oshirishga munosib hissa qo‘shmoqda.
Vazirlik tizimida davlat
tilida ish yuritishni tashkil etish borasida duch kelinayotgan muammolarimiz
ham bisyor. Mehnat va bandlik masalalari bilan bog‘liq sohaviy qo‘llanmalar,
rus va boshqa tillardan kirib kelgan kasbga taalluqli atamalarning muqobilini
topish va amaliyotga joriy etish masalasi bu borada yanada masʼuliyat bilan
ishlashga, izlanishga, eʼtiborli bo‘lishga undaydi.
Tilimizni eʼzozlash, uning
davlat tili sifatidagi maqomi, jamiyatdagi mavqeyini yuksaltirish, yosh avlodni
ona tiliga hurmat ruhida tarbiyalash hamisha dolzarb maʼnaviy burchimiz bo‘lib
qoladi.
Gullola ISAKOVA,
Bandlik va mehnat
munosabatlari
vaziri maslahatchisi