Yozuv – umummilliy masala

O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 10-fevral kuni qabul qilingan “Lotin yozuviga asoslangan o‘zbek alifbosiga bosqichma-bosqich to‘liq o‘tishni ta’minlash chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qarori so‘nggi yillarda o‘zbek tilini rivojlantirish, davlat tining mavqeyini ko‘tarish bo‘yicha qilinayotgan ishlarning uzviy davomi bo‘ldi, desak ayni haqiqat bo‘ladi. Chunki oxirgi paytlarda ko‘pchilkni qiynab kelayotgan va bahslarga sabab bo‘layotgan ikkiyozuvlilik masalasiga oydinlik kiritildi. Endi hammamiz aniq bilamizki, qachon yozuvimiz bitta bo‘ladi va yagona alifboda yoza boshlaymiz.

Lotin yozuviga to‘liq o‘tish uchun qo‘yilgan muddat uzoqday tuyulishi mumkin. Ammo mana shu fursat bugun lotin alifbosida yozishga qiynaladigan shaxslar uchun berilgan katta imkoniyat bo‘lib, bundan unumli foydalanib qolish zarur bo‘ladi. Chunki belgilangan muddat ko‘z ochib yumguncha o‘tib ketadi. Ana undan so‘ng kech bo‘lishi mumkin.

Bugun tirnoq orasidan kir qidirish emas, barcha birgalikda ushbu qaror ijrosini ta’minlashda qo‘lni qo‘lga berib harakat qilishi kerak. Chunki bu yerda millatning savodi masalasi turibdi. Millat taraqqiyoti uchun esa hammamiz birdek mas’ulmiz. Hozirda ko‘p muhokamalarga sabab bo‘layotgan alifbo masalasiga ham qaror bilan tasdiqlangan “Yo‘l xaritasi”da yechim berilgan. Agar yangi tahrirdagi alifbo asosida “O‘zbek tilining imlo qoidalari” tasdiqlash bo‘yicha hukumat qarori loyihasini tayyorlashga qo‘yilgan muddatga e’tibor beradigan bo‘lsak, tez orada isloh qilingan alifbodan ham xabardor bo‘lishimiz aniq.

Demak, yozuvimiz va yozuv qoidalarimiz o‘zgarayotgan ekan, millat ziyolilaridan mana shu islohotlar jarayonida faol bo‘lish talab etiladi. Sababi shu paytgacha lotin yozuvida yozishni, hujjat tayyorlashni talab qilishda huquqiy asos mavjud emas edi. Endi esa bemalol ish yuritishni belgilangan muddatlarni kutmasdan lotin alifbosida olib borsa bo‘ladi. Qolaversa insonlardagi uzoq vaqt davomida shakllangan kirillcha yozuv ko‘nikmasini hozirdan o‘zgartirishni boshlamasak, qarorda ko‘rsatilgan muddatda ulgurmay qolishimiz mumkin.

Xulosa o‘rnida demoqchi bo‘lganimiz, ushbu qarorning qabul qilinishi tilimiz rivojiga, Davlat tilining mavqeyi yanada mustahkamlanishiga xizmat qiladi. Shuning uchun umummilliy masala bo‘lgan ona tilimiz ravnaqi har qanday mayda narsalardan ustun turishini unutmasligimiz kerak.

Zohid SHAKAROV,

Davlat test markazi

direktorining maslahatchisi